امکان سنجی استفاده از بیوماس در بخش انرژی ایران

چکیده استفادهروزافزون از سوخت های فسیلی،افزایش قیمت محصولات نفتی و کاهش ذخایر این منابع، محققان را در جهتیافتن منابع جدید انرژی ترغیب نموده است.یکی از این منابع انرژی «بیوماس» است. به طور کلیبیوماس به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم می¬شود.در این پژوهش در ابتدا پتانسیل تولید بیوفیول های مایع (اکوسیستم مصنوعی) و سپس اکوسیستم های طبیعی برآورد شده است. همچنین امکان سنجی بیوماس مصنوعی (کشاورزی) در دو کارخانه بیودیزل و بیواتانول به صورت مجزا در نظر گرفته شده است. در امکان¬سنجی-های مورد نظربه علت بحث امنیت غذاییبرای تولید بیوفیول، از گیاهانی که رقابتی با بحث غذا نداشته باشند استفاده شده است. بدین منظورامکان سنجی تولید بیودیزلازگیاهان کرچک (معتدل و گرمسیر) ونوروزک انجام شده است و امکان¬سنجی بیواتانول از ملاس چغندرقند و ملاس نیشکر در نظر گرفته شده است.در نهایتجهتامکان سنجی بیوماس طبیعی، طرح جنگل کاری به مساحت 5104 هکتار در شمال شرقی تهران مفروض شده است. در انتها نتایج حاصل از پتانسیل¬سنجی نشان می¬دهد پتانسیل تولیدانرژی از اکوسیستم¬های کشاورزی در حدود 68 میلیون بشکه نفت خام و از اکوسیستم¬های طبیعی در حدود8/1میلیارد بشکه نفت خام است. در نهایت از نتایج و تحلیل¬های امکان¬سنجی¬های بدست آمده چنین استنباط می¬شود هزینه هر لیتر بیودیزل تولید شده در کارخانه با مواد اولیه نوروزک، کرچک گرمسیر و سردسیر به ترتیب 2100 و 7500 و 10000 ریال است و دارای irr بیشتر از نرخ تنزیل و npv مثبت هستند بنابراین احداث کارخانه بیودیزل با مواد اولیه مورد نظر اقتصادی است.همچنین نتایج بدست آمده از تحلیل هزینه – فایده کارخانه بیواتانول نشان می¬دهد هزینه هر لیتر بیواتانول در کارخانه با ماده اولیه چغندرقند و نیشکر به ترتیب 34000 و 15000 ریال است و دارای irr بیشتر از نرخ تنزیل و npv مثبت هستند بنابراین احداث کارخانه بیواتانول با مواد اولیه مورد نظر اقتصادی است ولی با توجه به تحلیل¬ها یانجام شده و باتوجه به اهمیت قیمت هر لیتر ماده نهایی،تولید بیواتانول از ملاس نیشکر به دلیل هزینه¬های پایین¬تر اقتصادی¬تر است زیرا قیمت آن بین قیمت بنزین داخلی و بنزین فوب خلیج فارس است. تمامی پروژه¬ها در 6 سناریو (سه سناریو تورم و سه سناریو فاز بهره-برداری) تخمین زده شده استکه نسبت به فاز بهره¬برداری و نرخ تورم حساس نمی¬باشند. نتایج حاصل از تحلیل هزینه- فایده احداث کارخانه بیودیزل و بیواتانول از دیدگاه بخش اجتماعی، حاکی از صرفه¬های اقتصادی است. همچنین امکان¬سنجی طرح جنگل¬کاری به مساحت 5104 هکتار در 9 سناریو مختلف در نظر گرفته شده است که از نظر اجتماعی اقتصادی است،زیرا باعث کاهش 6941 میلیون ریال در هزینه¬های فرسایش خاک و 131528 هزار دلار کاهش در هزینه¬ی آلاینده¬ها می¬شود. واژه های کلیدی: بیوماس، بیودیزل، بیواتانول، سوخت جایگزین، جنگل کاری ، تحلیل هزینه –فایده.